15 Ocak 2012 Pazar

YAZIM KURALLARI

1- BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI
-Hitaplar büyük harfle başlar: Biricik Sevdiğim, Değerli Konuklar, Sayın Valim...
-Akrabalık bildiren sözcükler büyük harfle başlamaz, ama başa geldiğinde büyük harf kullanılır: Gülsüm abla, Emine teyze, Nene Hatun, Baba Orhan...
-Bazı tarihi kişilerin akrabalık bildiren adları unvan niteliğindeymiş, o yüzden büyük yazılır: Susuz Dede, Sultan Ana...
-Kurum, kuruluş, dergi, kitap adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: Orman Bakanlığı, Yağmur dergisi, Sinekli Bakkal
-Kıta, ülke, şehir, ilçe, mahalle, cadde, sokak, dağ, deniz, göl, ırmak, ova adları büyük harfle başlar: Sahil Mahallesi, Ege Denizi, Ağrı Dağı...
-İl, ilçe vb. sözcükler küçük harfle yazılır: Kabaklı köyü, Şişli ilçesi...
-Yer bildiren kısaltmalı özel isimler büyük harfle yazılır: Boğaz'dan, Hisar'ı...
-Gün, ay adları: 12 Mayıs Pazartesi
-Yer, millet, kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimeler: Hindistan cevizi, Japon gülü...
-Tarihi olay ve dönem adları: Kurtuluş Savaşı, İlk Çağ...
-Tür ve tarz bildiren ama tarihi dönem bildirmeyen terimler küçük yazılır: divan edebiyatı, halk şiiri, Türk sanat müziği...
-Gök cisimleri gök bilim konusu içinde yazılınca büyük harf kullanılır, ama bu anlamının dışında küçük yazılır.

2- SAYILARIN YAZIMI
-Ticari işlem dışında hep ayrı yazılır: on sekiz...
-Sayılara getirilen ekler ünsüz uyumuna uyar ve kesme işaretiyle ayrılır: 2'nci...
-Büyük sayı yazımında sıfırlı kısımlar yazıyla yazılabilir: 70 milyon...
-Çek, senet vb. ticari evraklarda sayılar bitişik yazılır.

3- TARİHLERİN YAZIMI
-Ay ve gün adları: 13 Nisan 2008 Pazar, 15 Haziran
-Rakamla yazımı: 20.11.2000, 20.XI.2000, 20-11-2000, 20/11/2000, 20 Kasım 2000

4-KISALTMALARIN YAZIMI
-Ekleri okunuşa göre getirilir ve kesmeyle ayrılır: ABD'de...

5-İKİLEMELERİN YAZIMI
-Ayrı yazılır ve aralarına virgül konmaz, ama bir varlığa ad olan ikilemeler birleşik yazılır: aşağı yukarı, gırgır, çıtçıt...

6-SATIR SONU YAZIMI
-Satır sonuna sığmayan hecelerde tek harf yalnız başına bırakılmaz.
-Kesme işaretinden sonra kısa çizgi gelmez.

7-BİRLEŞİK SÖZCÜKLERİN YAZIMI

A) Bitişik Yazılan Birleşik Sözcükler

-Ses düşmesi veya türemesine uğrayan kelimeler bitişiktir: nasıl, kaynata...
-Yardımcı eylemle kurulan eylemler bitişiktir: yapıvermek, gelebilmek...
-"hane, name, zade" ile kurulan kelimeler bitişiktir: dershane, kahvehane, eczane, hastane, postane, pastane...
-Sözcüklerin ikisi veya ikincisi benzetme yoluyla anlam kaymasına uğramışsa bitişiktir: Samanyolu, alinazik, delibaş, denizaltı, kargaburnu...
-Emir kipiyle kalıplaşmış bileşik sözcükler bitişiktir: alaşağı, veryansın...
-Somut olarak yer bildirmeyen "alt, üst, üzeri" sözlerinin sona gelmesiyle oluşan kelimeler bitişiktir: gözaltı, akşamüstü, ayaküstü, gerçeküstü, öğleüstü, suçüstü...
-Asıl anlamını korusa da gelenekselleştiği için "baş, başı, oğlu, kızı, ağa, bey, efendi, hanım, ev" kelimeleriyle kurulan kelimeler bitişiktir: binbaşı, aşevi, çapanoğlu, elkızı...
-Sıfat-fiillerin kalıplaşmasıyla oluşan kelimeler bitişiktir: basınçölçer, külyutmaz, kadirbilmez, güngörmüş...
-2. sözcüğü belirli geçmiş zaman ekiyle biten kelimeler: dalbastı, gündöndü, mirasyedi, çıtkırıldım, zıpçıktı...
-İki kelimesinin sonunda da belirli geçmiş zaman eki olan kelimeler: oldubitti, uçtuuçtu, yüzergezer...
-Kanunda bitişik geçen kuruluş adları: İçişleri, Genelkurmay, Yükseköğretim (ama kuruluş olmadığında iç işleri ayrı yazılır)
-Türkçe yer adları: Pınarbaşı, Yedikule...
-gelenekselleşmiş belgisiz sıfat ve zamirler: biraz, birkaç, birtakım, birçok, hiçbir, herhangi

B) Ayrı Yazılan Birleşik Sözcükler
-Hayvan türlerinden birinin adıyla kurulanlar: köpek balığı, su yılanı...
-Bitki türlerinden birinin adıyla kurulanlar: yer elması, meyan kökü...
-Nesne, eşya, alet adlarından biriyle kurulanlar: dolma kalem, lüle taşı...
-Yiyecek adlarından biriyle: tas kebabı, ezogelin çorbası...
-Yol ve ulaşımla ilgili: çevre yolu, keçi yolu, demir yolu...
-Durum, olgu, olay bildiren kelimeler: açık oturum, açık öğretim, ada dili, yer çekimi...
-"dış, iç, öte, sıra, yuvar, küre" sözcükleriyle oluşanlar: ön söz, ön yargı, orta oyunu...
-Somut olarak yer bildiren "alt, üst" kelimeleriyle oluşanlar: yer altı, baş üstü, böbrek üstü bezi...


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder