GEÇMİŞ OLSUN

İyisiyle kötüsüyle bu seneki YGS'yi de atlattık. (Şahsi konuşursam bir hayli fena bir halde)
Kötü geçirenler için müjde. İşin aslı LYS diyorlar.
Sınavı iyi geçenler için de tebrikler.
Herkes için hayırlısı neyse o olsun.
Eğer bu blog'un yardımı dokunduysa ne mutlu bana.

YAYGIN MALZEMELER

Kireç taşı:CaCO3

Kireç taşı+ısı-->CaO+CO2

CaO+H2O-->Ca(OH)2+ısı

Ca(OH)2:sönmüş kireç

Kireç+kum=harç

Kireç yapıştırıcı özelliğe sahip. Bu yüzden kumla karışınca harç oluyor. Tuğla yapımında da kullanılır.

Sönmüş kireç havayla temas edip (CO2 ile) sertleşir ve kireç taşı olur. Suya dayanıklı hale gelir.

Kil+Kireçtaşı=çimento

Çimento+kum+kireç=sıva

çimento+su+agrega=beton

CAM

Yapısında her silisyum atomu 4 oksijen atomuyla kovalent bağlanır. (kuvvetli kovalent) Düzensiz ve büyük molekküleri var.

Ca,K,Mg,Na da cam yapısında bulunur

Sodakalsik camı:elektrik ampülü, floresan ampülü,pencere camı

Kurşun camı (kristal cam): Zararlı ışınlardan korunma,ayna,süs,optik araç

Borosilikat camı:Laboratuvar,cam mutfak eşyası,astronomik ayna,optik araç. Isıya dayanıklı

Alimünosilikat camı:termometre,yanma tüpü,alevle temas eden her cam

Silis camı:Mikrop öldürücü lamba,UV lambası

Cam mozaik:Duvar ve döşeme kaplama

Cam köpüğü:Isı yalıtımı

Lamine cam:Kurşun geçirmez

Sadece HF ve bazı bazik çözeltiler camı etkiler.Camın dayanıklılığını artırmak için kireci artırılır.

Buzlu cam içinde CaF2 veya kemik sütü var

Dışarıdan içeriyi göstermeyen camlarda Ag var.

PORSELEN VE SERAMİK

Metal+ametal=seramik. anorganik. Kil, kaolen vb maddeler yüksek ısıda pişer.Pişmiş toprak.

Cam,tuğla,kiremit,fayans,porselen seramik grubuna girer.

Kili, sulu aliminyum silikat oluşturur.

Porselende gövde ve sır var.Işığı geçirir, suyu geçirmez. Ham maddesi kil,feldspat,silikat. Sağlık ürünlerinde feldspat çok. Porselen renksiz.

Seramiklerse gözenekli;suyu geçirir. Yüzeylerinde sırlama yok.Işığı geçirmez. Silikat,alüminat,su,metal oksit içerir.

Sırlamada metal oksit kullanılır.

BOYA

Örtücü,renkli,havaya dirençli,yıkanabilen,parlak,metal aşınımına karşı dayanıklı.

Çözücü, bağlayıcı,örtücü ve renklendiriciden oluşur.

Çözücü (inceltici): Uçucu kısım.Plastik boyalarda inceltici sudur.

Bağlayıcı:Pigment ve dolgu maddelerini bağlar. Su bazlı boyaların bağlayıcıları plastik, yağlıların yağdır.

Örtücü ve pigment (renklendirici):Suda çözünmez, yağda çözünmez ya da az çözünür, ışık ve havadan etkilenmez, örtücüdür.

ALAŞIMLAR

Altın,gümüş vb metaller yumuşak.

Bakır kolay aşınır.

Alaşımın amacı: Kullanışı artırmak,maliyeti düşürmek,dayanıklılığı artırmak

TEMİZLİK MALZEMELERİ

SABUN

Trigliserit+Kuvvetli bazın

Uzun zincirli karboksili asitlerin sodyum veya potasyum tuzları

Sodyum stearat

Sert sabunda bulunan:Na,Al,Ca,Mg,Ba,Li,Zn,Pb,Co,Cu

Yağ+su-->Gliserin+Yağ asidi

Yağ asidi+NaOH-->sabun

Hayvansal yağ serttir ve kolay çözünmez

Bitkisel yağ yumuşaktır ve bol köpüklüdür

Kireç ve sud kostik benzer maddeler

KCl arap sabununda kullanılan tuz

Silikat ve talk verimi artırır

Sodyum perkarborat sabun tozudur

Deterjan sert sularda bile köpürür. 

Lauril alkol+Sülfürik asit-->Lauril hidrojen sülfat-->bazla tepkime-->Sodyum lauril sülfat:deterjan

Toz deterjanlarda ayrıca köpük artırıcı,yapıcı ve düzeltici de var

Kuru temizleme:Kiri su yerine benzin ve trikloretilenle temizler

Sabun ve deterjanlar temizleyici ve dezenfektandır. Hidrofil ve hidrofob uçları vardır

Deterjanların çoğu yapısında benzen bulundurur. (alkil benzen sülfonat)

Deterjanlar sert suda bile temizler

Sabun çevreyi deterjandan daha az kirletir

Deterjanlar genelde klor veya boraks türü ağartıcılar taşır

ÇAMAŞIR SODASI

Sularda sertlik yapan iyonları çöktürür;sert sularda kullanılabilir.

Suda çözününce sabunlaşır. Yani soda da yağı temizler.

ÇAMAŞIR SUYU

Yükseltgenme yoluyla ağartır.

Mandırada, su sağlayan ünitelerde, gıda temizliğinde, ev işlerinde,hastalıklardan korunmada,yara tedavisinde kullanılır.

Klorlu ve oksijenli çamaşır suları var. 

Çamaşır sularının tamamı oksitleyici değildir. Oksitleyenler hücre zarındaki proteinleri parçalar.

Amonyaklı temizleyicilerde çamaşır suyu kullanılırsa zehirli klor gazı çıkar

Çamaşır suyuyla tuz ruhu,kireç sökücü vb asitler kullanılmamalı

Kireç:sert su

kireç sökücü:HCl

Yağ sökücü:NaOH

Lavabo açacağı:NaOH,KOH

Tuvalet açacağı:H2SO4,HCl

KARIŞIMLARIN AYRILMASI

TANECİK BOYUTU FARKI


Ayıklama:heterojen katı-katı karışımların ayıklanması.Bor madenlerinde istenmeyen maddeler renge göre ayıklama yapan makinelerde ayıklanır. Kömür; taş,çamur vb. maddelerden ayrılır. Fe,Ni,Co ayırmak için mıknatıslama yapılır. Bu da ayıklamadır.
Eleme:Elek kullanılır.
Süzme:Çayı posasından ayırmak için süzgeç,haşlanmış makarnayı suyundan ayırmak için keygir,laboratuvarda süzgeç kağıdı kullanılır. Otomobillerdeki yağ filtresi. katı-sıvı, katı-gaz karışımı.Toz maskesi.
Diyaliz:Süzme yöntemi.Katı-sıvı heterojenler için. Katı çok küçükse önce santrifüjleme yapılır. Çöktürülen koloit katı sonra diyalizlemeye uğrar.




YOĞUNLUK FARKI


Buğday-saman
Süt-kaymak
Suda çözünmeyen iki katı arasına su
Ayırma hunisi
Çöktürme (traverten,sarkıt-dikit):fosfatın uzaklşatırılması
Aktarma (dekantasyon):şarap-potasyumbikarbonat, zeytin yağı-posa, altın-toprak ve su. Çökelek ağır,iri taneli ve kristal yapıda olmalı
Yüzdürme:Sudan hafif katı cevherler-->Cu,Pb,Zn,sülfürlü cevherler




ÇÖZÜNÜRLÜK FARKI(BİR BİLEŞEN ÇÖZÜLMELİ SADECE)

Salamura peynir-tuz
Tuz-kum
Tuz-şeker-su olmaz!
Şeker-tuz-etanol olur
Kristallendirme (deniz suyundan yemek tuzu)
Ekstraksiyon (özütleme,çekme):organik çözücü,çay,söğüt ağacından aspirin,şeker pancarından şeker,bitkiden yağ,topraktan tuz,iyot-sudan CCl4. Organik maddeler çözücü olarak kullanılır.


KAYNAMA NOKTASI FARKI
Buharlaştırma (sırf katı eldesi)
Basit damıtma (destilat sıvı adı)
Ayrımsal damıtma (petrol):İmbik (simya) ile gül yağı yapımı

KARIŞIMLAR

Emülsiyon: benzin-su, zeytinyağı-su, CCl4-su, mayonez

Aeresol: duman (katı-gaz),sis (sıvı-gaz)

Koloit:süt,renkli cam,boya

Vurgun olayı: dekompresyon

   -İnsan vücudu 1 atm basınca uyum sağlar. Suyun dibine gittikçe basınç artar. Kan basıncı ve kalp atışı da artar.   Bilinç bulanıklığı başlar. Su yüzeyine buradan hızla çıkılırsa kanda çözünmüş gazların çözünürlüğü hızla azalır.Damar tıkanıklığı, akciğer yırtılması, felç vb. hasarlar oluşur. 

Glikol suyun donma noktasını alçaltır,kaynama noktasını yükseltir.Bu yüzden kışın radyatörlere glikollü antifriz denen karışım konur.

Karışımların oluşup ayrılmasında bileşiklere göre daha az enerji değişimi olur.

KİMYASAL BAĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ

1-Empedokles: Sevgi ögeleri çeker, nefret de iter.

2-Demokritos: Tüm maddelerin atomları aynı ama dış yapıları farklı

3-Aristo: Her madde atomu aynı ama farklı düzenlere girince farklı şeyler oluşuyor

KİMYANIN TARİHSEL GELİŞİMİ

1-Ateş bulundu

2-Demokritos: Atomlar sürekli hareket halindedir

3-Aristoteles: Madde toprak,su,hava,ateşten oluşur.

4-Madde altına çevrilebilir mi? Ölümsüzlük iksiri bulunabilir mi?

5-Lavoisier: Kütle korunur

6-Dalton: Belli elementlerin belli sayıda atomlarından bileşik oluşur

7-Avogadro: Dalton'un atom teorisiyle Gay-Lusaac'ın hacimlerin oranı kanunlarını birleştirir.STP'de eşit moldeki gazların hacimleri aynıdır.

8-Berzellius:Polimer,izomer,allotrop vb. kavramları bulur.