KURTULUŞ SAVAŞI'NIN SONUÇLARI (DİPLOMATİK ZAFERLER DÖNEMİ)

A- MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASI (1922)
-Boğazları, İstanbul'u ve D Trakya'yı kurtarabilmek için Türk ordusunun İngilizlerle çarpışması gerekli.
-İngiliz halkı da bu dönemlerde ciddi bir krizle karşı karşıya; çekiniyor.
-Türk Kurtuluş Savaşı başarıya ulaşmış ve Batı Anadolu Yunan işgalinden kurtarılmıştır. Böylece İtilaf bloğu parçalanmış; Türkleri destekleyen uluslar artmıştır. Bunlar, bu antlaşmanın imzalanmasında büyük etkendir.

İngiltere niye barışa razı geldi?
-Yunan ordusu Türk ordusuna rezil olmuş.
-Sakarya Savaşı sonrası İtalyan ve Fransız birlikleri çekilmiş, İngiltere politik olarak yalnız, çaresiz. Bir savaş olursa İngiltere'nin başına patlar, adamın ittifakı yok.
-İngiltere sömürgeleri de savaşa karşı.

Bu unsurlar Kurtuluş Savaşı'nın haklı durumunu kanıtlar. (İngiltere haksız)


-Mustafa Kemal diplomatik taarruza geçmiştir.

Konferans başlıyor: İsmet Bey temsilci
-Mustafa Kemal'in antlaşma koşulu: Trakya topraklarını geri almak
-Konu:Ankara ve Yunanistan arası mücadeleye son vermek. D Trakya, İstanbul ve .Boğazları kurtarmak
-Türk, İtalyan, İngiliz, Fransız temsilciler katılır. İngiltereYunanistan hakkında da söz söyler (Yunanistan'ın yaptıklarının bir sorumlusu da odur. Yunanistan'ın konferansta olmamasının bir diğer sebebi de, yapılan Kurtuluş Savaşı'nda Yunanistan'ın aldığı yenilgiyi yok sayarak konferansı I. Dünya Savaşı'nın barış antlaşması gibi göstermek. Akıllarında Kurtuluş Savaşı'nın zaferini unutturacaklar.)

Hükümler
-Silahlı çatışmalar dursun.
-Trakya Türklere geri verilsin.
-Meriç'in batı yakası Anlaşma Devletleri'nce işgal edilsin (Yunanistan'la tampon bölge kurulmak istenir)
-İstanbul ve Boğazlar TBMM'ye verilecek, Anlaşma Devletleri antlaşma sonrası İstanbul'u boşaltacak.

Sonuç ve Önem:
-Askeri zaferleri tamamlayan diplomatik bir zafer. 
-Fransa sonrası İtalya ve İngiltere de TBMM düzenini tanır. OD'nin hukuken de sona erdiği kabul edilir.
-Misak-ı Milli'nin Trakya sınırları çizilir.
-İsmet Bey elde ettiği bu diplomatik başarı sayesinde Lozan Barış Antlaşması'nda da elçi olur.

B-SALTANATIN KALDIRILMASI (1922)
-Amasya Genelgesi'nin ulusal egemenlik ilkesinden de yolun sonuna geldiği anlaşılmıştı.
-1920'de TBMM açılmış, OD de TBMM'nin bağımsızlık çalışmalarına habire köstek olmuş (bkz:Sevr)

1920'de niye saltanatı kaldırmadıklarına gelince, millet hazır deel.


-1921 Anayasası: Güçler birliği ilkesi benimsenir, egemenlik ulusun olur. Padişahlık düzeni nirde?
-Asıl saltanatın yıkılmasını hızlandıran durum: Lozan'a hem Ankara hem İstanbul hükümeti çağrılır. TBMM Anlaşma Devletleri'nin bölücü çalışmalarını durdurmak için direkt leyn ne uğraşıyom ben bunla diyip kaldırır saltanatı.
-Saltanata oy birliğiyle son verilir. (Mecliste)
-Vahdettin İngiliz koruyuculuğunu istemek için yazdığı mektupta "Müslümanların Halifesi" imzası kullanır "Padişah" yerine, bu da onun TBMM kararına uysal tavır takındığını kanıtlar. İngiltere de halife gücünden yararlnmak ister. (Müslüman sömürgeleri var)
-TBMM kendine yeni bir halife seçer.(Halifelik= Ulus egemenliğine dayalı yeni bir makam)

Önem ve Sonuç:
-Halifelik ve saltanat birbirinden ayrılır, inkılaplar sürecinde önemli bi adıma imza atılır.
-Cumhuriyet yolu açılır.
-TBMM'nin ilk inkılabıdır. (Ama TBMM inkılap meclisi değil, ihtilal meclisidir)
-Yönetimde veraset usulü son bulur.

KURTULUŞ SAVAŞI= Emperyalizme karşı verilen bir bağımsızlık savaşı ve saltanata karşı verilen ulus egemenliği savaşı


C-LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI (1923)
-Kurtuluş Savaşı, Mudanya Antlaşması ve Saltanat'a veda konusundaki başarılan etkiler.
-Konferansı gerçekleştirenler:
   *İngiltere, Fransa, İtalya-->Amaçları Kurtuluş Savaşı'nı yok sayıp Türkiye'ye yönelik müdahalelerini sürdürmek.
   *Yunanistan-->D ve B Trakya, Rum azınlığı ve Ege adaları konularındaki beklentileri gerçekleştirmeyi amaçlar.
   *Sovyet Rusya, Japonya, Bulgaristan--> Boğazlar konusu.
   *TBMM--> Misak-ı Milli amacı.
   *ABD-->Gözlemci devlet
-Ödün verilmeyecek olanlar: Şunlar reddedilecek
   *Kapitülasyonlar: Taviz yok. Devlet kendi evinin egemeni!
   *Ermeni Yurdu

Antlaşma Esasları
1-Sınırlar:
   *Suriye: Ankara Antlaşması'ndaki gibi kalacak. (Ama Hatay dahil değil. Bu durum Misk-ı Milli'ye aykırı)
   *Irak: Lozan ile çizilebilen bir sınır olmamıştır.
   *Türk-Sovyet:Moskova Antlaşması ve Kars Antlaşması'ndaki gibi
   *İran sınırı: Kasr-ı Şirin'deki gibi
   *Yunan sınırı: Meriç nehri sınır (Mudanya'daki gibi)
   *Bulgaristan sınırı: Nöyyi ve İstanbul Antlaşması'ndaki gibi
   *Adalar: İmroz ve Bozcaada Türkiye'ye bırakılır (12 Ada İtalya'ya, Kıbrıs da İngilizlere)
2-Kapitülasyonlar
3-Azınlıklar: Tüm azınlıklar Türk uyrukludur ve ayrıcalık tanınamaz.
4-Savaş tazminatları: Türkler I. Dünya Savaşı tazminatlarını reddeder, Yunanistan Kurtuluş Savaşı tazminatını kabul edip Karaağaç'ı Türkiye'ye bırakır.
5-Borçlar: 1854 sonrası OD borçları da kabul edilir. Ama bazı kolaylıklar elde edilir. Örneğin, OD'den ayrılan topraklar arasında da borçlar paylaştırılacaktır.
6-Boğazlar: Türkiye'ye bırakılacak ama yönetimi, başkanının Türk olduğu uluslararası bir komisyona bırakılacak (egemenlik hakları çiğnenmiş. Türkler Boğazlar üzerinde tam egemenlik hakkını Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile elde eder)
7-Fener Rum Patrikhanesi: Türkler çok uğraşsa da Fener kalır başlarına. 1926 Medeni Kanunu sonrası Patrikhane'nin yetkileri büyük oranda biter ama.
8-İstanbul boşaltılacak.
9-Azınlık ve Yabanc Okullar: İşleyişini Türk hükümeti belirler.

Sonuç ve Önem
-Yeni Türk Devleti resmen tanındı ve Misak-ı Milli büyük oranda gerçekleşti.
-Bağımsızlık ve egemenliğimizi sınırlayıcı engeller ortadan kalktı (İngiltere'nin Orta Doğu projesi iflasta)
-Şark Meselesi ve Hasta Adam projesi yalan oldu.
-I. Dünya Savaşı'na nokta konuldu. Bu savaşta yenilen devletler içinde anlaşma devletlerine masa başında galip gelen tek devlet Türkiye'dir. Türkiye için bir diplomatik şaheser, İngiltere için utançtır.
-Osmanlı Devleti'nin borçları dışında her antlaşması geçersiz sayıldı. Asırlık sorunlar çözümlendi.
-Ermeni ve Kürdistan projeleri iflas etti.
-Dünya tarihinin en uzun süre yaşayan antlaşmalarındandır. Dünya barışına hizmet eder.

D-2. TBMM (1923-27)-İNKILAP MECLİSİ
-Anayasa gereği seçimler 2 yılda bir yapılmalı.
-Meclis içinde siyasi parti ve gruplara izin yok, ama oluşmaya başlamış.
   *I. grup: Kemalistler ve Bağımsızlık Grubu-->seçimlerde oy çokluğuyla kazanır
   *.II. grup:İstanbul grubu (Padişahım çok yaşa diyen)
   *III. grup:Enver Paşa yanlıları (Eski İttihatçılar) ve Bolşevikçiler
-Lozan Antlaşması'nı onaylayan meclistir.
-İstanbul yönetimini devralır.
-Ankara başkent yapılır (Ankara hükümetinin İstanbul hükümetini yendiğinin kanıtı)
-Cumhuriyetin ilanı veya halifeliğin kadırılması vb. inkılaplar yapar.