-Karlofça ve Yaş Antlaşmaları arasındaki dönem.
-Genel Siyaset:Islahatlarla (özellikle askeri) eski gücü yakalamak, Karlofça ve İstanbul Antlaşmaları'nda kaybedilen toprakları geri almak
-Genel Özellikler:
1-Duraklama sonunda kaybedilen toprakları geri alalım diye işe girerler,daha çok toprak kayıplarıyla çıkarlar.
2-Batı üstünlüğü ilk kez tanınır ve batı kültürü yakından tanınmaya çalışılır. Çünkü OD ıslahatları yetersizdir.
3-En büyük tehdit Rus Çarlığından gelir ve bu dönemde OD-Rus Savaşları yoğunlaşır.
4-Daha çok kendisine karşı yapılan ittifaklarla savaşır.
5-Kapitülasyonlar sürekli hale gelir ve kapitülasyonlardan yararlanan devlet sayısı artar.
SİYASİ GELİŞMELER
1-Prut Savaşı:Rusya sıcak denizlere inmek için İsveç'i Baltık Denizi mücadelesinde yener;müttefik arayan İsveç Kralı OD'ye sığınır. Rusya ayrıca Eflak-Boğdan'da bölücü propogandalar yaymakta. OD'nin de zaten canı İstanbul Antlaşması'nda yanmış, intikam arar, "ulan ben bi halledeyim şunu" diye Prut'ta Rusları çok pis yener (Sadrazam Baltacı Mehmed Paşa!). Prut Antlaşması izlanır ama antlaşma pek ağır şartlar içermez. (Çünkü Baltacı Mehmed şımarık Yeniçerilere güvenmemiş, Azak kalesi amacına da zaten ulaşmış) Şartlar:
-Ruslar Lehistan'ın iç işlerine karışmasın.
-Azak Kalesi OD'ye geri verilsin (vb. İstanbul Antlaşması'nın rövanşını alıyor OD).
-İsveç Kralı serbestçe evine dönsün.
2-OD-Avus-Venedik Savaşı:Venedik Mora'yı Karlofça ile OD'den almış,ama Mora yeni baskıcı yönetime alışamamış.O yüzden Mora OD'den yardım ister.OD de" fırsat bu fırsat,hem bu Venedik hırbosu gemilerime de saldırmış hadi Karlofça'nın acısını çıkarayım" diyip savaş açar ve Venedik'i yener.Sonra da Avusturya "Amanin sıra bende beni de vuracak bu OD" diye tırsar ve"Karlofça'yı çiğnedin ulan OD" bahanesiyle savaşa girer.Sonra da OD'nin kendi açtığı savaş başına patlar ve OD Pasarofça Antlaşması'na razı gelir
*Yeni toprak kayıpları
*Pasarofça için arabuluculuk yapan İngiltere ve Hollanda'ya kapitülasyon tanınır (İngiltere'ye ilk kapitülasyon Sokollu'da tanınmış)
*OD "biraz dinlenmem lazım,bakayım şu batı ne alemde" diyip Lale Devri istirahatine çekilir.
*Batıda kaybettiği toprakları İran'dan telafi etmeye çalışır=İstanbul Antlaşması
3-İstanbul Antlaşması:OD Hazar çevresine egemen olmak ister.Ruslar pırtlar yine "Hadii OD savaşıyoz" diye, ama Fransa araya girince savaşmak yerine İran'a karşı ittifak yapıp İran batı topraklarını aralarında paylaşırlar.
4-OD-İran Savaşı:İran OD-Rus ittifakına kızıp iki devlete savaş açar.OD Kırım kuvvetlerini yollayacakken Rusya buna engel olur, ittifak yalan, OD-Rus Savaşı olur onun yerine.
*"Eh be OD milyon yıldır İran'la savaşıyorsun hani ne aldık?" diyen İstanbul'da Patrona Halil İsyanı çıkar ve taht değişimi olur.III. Ahmo yerine I. Mağmıd gelir ve İran'da yine üstünlük kurar. Ahmed Paşa Antlaşması ile İran bazı topraklarını OD'ye verir.
5-OD-Avusturya-Rus Savaşı:Rusya bayağı kaşınır, Leh Kralı da ölür ve Lehistan meselesi yine pırtlar; OD Avus-Rus ittifakıyla savaşır ve savaş Fransa ara buluculuğuyla biter (tabi Fransa'ya sürekli kapitülasyoon).I.Mahmud'un askeri düzenlemeler sağ olsun başarılı olunur. Belgrad Antlaşması'yla Belgrad geri alınır ve OD'nin Karadeniz'deki tek güç olduğu son kez onaylanır (OD'nin bu dönemdeki son kazançlı antlaşması). Rusya Avrupa'nın büyük devletlerinden biri sayılır.
6-OD-İran Savaşı:Son OD-İran Savaşı.Kasr-ı Şirin sınırları aynı.1932 Tahran İtilafnamesi'yle de onaylanır.
7-OD-Rus Savaşı:Rusya Karadeniz'i ister.Kendi adayını Leh Kralı seçtirir.Leh vatanseverleri OD'ye sığınır.Ruslar da Lehlileri kovalama bahanesiyle OD topraklarına girip katliam yapar.
*Çeşme felaketinde Rus donanması OD donanmasını yakar. Buralara Ruslar İngiltere'nin izniyle gelebilir.
*Rusya Lehistan'ı alıp Avusturya ve Prusya'yla paylaşır (Avrupa tepkisi çekmemek için bu paylaşımcılık)
*Küçük Kaynarca Antlaşması:Kırım bağımsız(Müslüman-Türk yurdu kaybedilir)Rusya OD topraklarındaki ortodoksların hanisi(dini kışkırtmalarına tam gaz devam).Rusya da kapitülasyondan yararlanacak,Karadeniz'le Akdeniz limanlarında istediği gibi dolaşacak (Karadeniz'de OD üstünlüğü nanay)
***Küçükkaynarca kapitülasyonları SSCB-Ankara Hükümeti arası Moskova Antlaşması'yla biter.
8-1779 Aynalıkavak Antlaşması:Kırım stratejik olarak Rusya için mühim,Kırım'a sahip olmak ister.Ani baskınla işgal eder.OD dellenir ve tam savaşacakken Fransa araya girer ve bu antlaşma imzalanır.Ruslar kendi adaylarının han ilan edilmesi şartıyla geri çekilir.Ama 4 yıl sonra yine işgal ve ilhak eder.
9-OD-Avus-Rus Savaşı:Avus ve Rusya ittifak kurup OD'yi paylaşmak ister.Rusya bu sefer de gitmiş bir Grek projesi tutturmuştur (kendi çapında Bizans'ı canlandırıp Boğazlara ve Karadeniz'e egemen olacak).Tam OD bunların elinde maskara olacakken Fransız İhtilali olur ve Avus Zihtovi Antlaşması'yla çekilir(aldığı yerleri geri verir).Rusya da baktı yalnız kaldı, OD'nin barış önerisini kabul eder ve Yaş Antlaşması'nı imzalar (Kırım Rusların olur, Karadeniz'de Rus etkinliği artar.)
*Osmanlı devleti artık denge politikası izlemeye başlar ve gerileme dönemi başlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder