HAYATIMIZDA KİMYA

SİMYA
-Simyacıların kullandıkları:kostik soda, kükürt, Hg, sönmüş kireç,HNO3 vb.
-Çalıştıkları alanlar
   *Maddelerin işlenmesi:barut,sabun,cam,mürekkep,kozmetik,seramik,esans üretimi
   *Maddelerin karıştırılması
-En ünlü Müslüman simyacı:Cebbar cin Hayyam.
-Kimya biliminin oluşumunda rol oynayanlar:Robert Boyle,Lavoisier
-Empedoklese'e göre 4 element:Hava,su,toprak,ateş
-Aristo'ya göre
   *hava:ıslak ve sıcak
   *ateş:kuru ve sıcak
   *toprak:kuru ve soğuk
   *su:ıslak ve soğuk
-Berzelius Rönesans döneminde elementlerin simgelerini bulur

SABUNLAR
-Bitkisel veya hayvansal yağların NaOH veya KOH ile ısıtılarak oluşan tuzlar.
-Gerçekleşen bu kimyasal değişim:sabunlaşma
-Geleneksel sabun eldesi:
   *Yağ+NaOH=Beyaz sabun (katı) + Gliserin
   *Yağ+KOH=Arap sabunu (sıvı)+Gliserin
-Modern sabun eldesi:
   *Yağ+su=yağ asidi+gliserin
   *Yağ asidi+baz=sabun+su
- _COOH, _COONa, _SO3H, _OH, _NH2 = hidrofil grup (suda çözünen polar grup)
- _CH3CH3CH3...   =hidrofob grup (suda çözünmeyen apolar grup)
-Kir ve yağlar apolar yapılı
-CH3_(CH2)16_COONa = beyaz sabun
-CH3_(CH2)16_COOK = arap sabunu
-Sert sularda Ca++ ve Mg++ iyonları sabunların etkisini azaltır;bu sularda sabunla temizleme yapılmamalı

DETERJAN
-Petrol ve türevlerinden elde edilir
-Deterjan temizlikte sabundan üstün; ama el,yüz ve vücut temizliğinde kullanılmamalı
-Sert sularda da temizlik yapılabilir.
-En yaygın kullanılan: sodyum lauril sülfat tuzu
   *Lauril alkol+H2SO4=deterjan
-Elde yıkanan çamaşır deterjanı iyi köpürmeli;çamaşır deterjanı iyi köpürmemeli.
-Deterjandaki aromatik halka doğadaki mikroorganizmalarca parçalanamaz;doğaya zarar verir.
-Deterjanda sabun tozu,Klor,boraks vb. ağartıcı maddeler var;su ve toprak kirliliğine sebep olurlar.

ÇAMAŞIR SODASI (Na2CO3)
-Bazılarının yapısında kristal haldeyken su var:Na2CO3-10H2O
-Na2CO3+H2O=NaOH+NaHCO3
-Bazik ortam sağlar
-Yağ+NaOH=Sabun+Gliserin
-Organik kir ve zor yağların temizlenmesinde kullanılır.
-Suyun sertliğini giderir (sabun ve deterjandan üstün).Sert sulardaki iyonları çöktürür;daha iyi temizlik

ÇAMAŞIR SUYU (NaClO)
-Çok iyi bir yükseltgen:ağartıcı ve mikrop öldürücü (dezenfektan)
-pi bağlarını koparır ve renk yapıcının ışığı soğurma etkisini yok eder
1)Klorlu çamaşır suları: NaClO bileşiğinin %5'lik çözeltisi.Sırf beyaz çamaşırlarda kullanılır.Yıpratır.Ucuz
2)Oksijenli:NaHBO3,NaHCO3. Yıpratmaz.Renkli giysilerde kullanılabilir (pamuklu ve keten)
-Sodyumhipoklorit yapısındaki klor organik maddelerle kanserojen etki yapar.

-CaCO3:kireç taşı
-CaO:sönmemiş kireç
-Ca(OH)2:sönmüş kireç;yapıştırıcı
-Çimento: Kil ve kireç taşı özel fırında pişirilik eritilirse oluşur
-Kireç+Kum (SiO2)+Çimento+su=harç
-Harç sertleşerek betona dönüşür. Kum kütleyi gözenekli yapar.CO2 girer,kolay sertleşir.
-Kireç; sıva,harç,hazır beton ve hazır tuğla yapımında kullanılır.
-Sıva:kireç,kum,çimento. Yapıların yüzeylerini düzeltir.
-Beton harcı:çimento,kum,kireç,çakıl taşı,su

CAM VE BİLEŞENLERİ
-Kum,kuvvetli kovalent bağ içeren düzensiz büyük moleküllü maddeler.
-Na,K,Mg,Ca atomlarının iyonlarıyla SiO2 tepkimeye girerek düzensiz yapı oluşturur.
-%5 kadar CaO içerir.
-Soda:kireç camı. Ampul ve pencere camı yapımında kullanılır.
-Isıya dayanıklı cam:pyvex camı
-Kırılmaz cam:lamine cam
-Kristal cam:PbO ve K2O kullanılır
-Optik cam:Cama BaO ve LaO katılır

SERAMİK
-Kayaların dış kuvvetlerle parçalanmasıyla kil oluşur.
-Kilin saflaştırılmasıyla oluşan toprak:kaoilinit. Seramikte bu toprağın toz hali kullanılır.
-Saf kil:aliminyum silikat,kum,demir,Mg
-1100-1300 derece arasında pişirilir ve sırlanır. Böylece su geçirmez olur, renkli ve parlak görünümü olur;kir tutmaz.
-Kil küçük gözeneklere sahip olduğundan pek su geçirmez
-Tuğla,kiremit,fayans; sırlanmış seramiklerdir.

PORSELEN
-Kaolin (çin kili), kum, alüminyum silikat
-Seramiğin en üst seviyesi gibi düşünülebilir.
-Seramikten farkları
   *Işığı geçirir
   *Sırlanmamış seramikten farklı olarak su geçirmez
   *Daha yüksek sıcaklıkta sırlanır
   *Dayanıklı
   *Vurulduğunda tık sesi değil,çınlama sesi çıkar
   *Sık yapısı var;darbe olunca ayrılmaz
   *diş hekimliği,mutfak eşyaları yapımında da kullanılır

BOYALAR
1)Çözücüler (incelticiler)
   -su,aseton,toluen,ksilen
      *Su bazlı (plastik) boyalar: Çözücüsü su.Kokusuz.Sağlık açısından zararsız.hava geçirir
      *Yağlı (sentetik) boyalar:Çözücüsü tiner,alkol,toluen,ksilen,aseton vb. organik maddeler.keskin kokulu.zararlı.daha parlak.havayı geçirmez.
2)Bağlayıcılar:boyaya sertlik,parlaklık,yapışkanlık katar.
3)Örtücü ve renklendiriciler (pigmentler):Fiziksel ve kimyasal etki.Dayanıklı. Titanyumdioksit,ZnO,FeO, ZnCrO4, Çinko fosfat