3 Şubat 2012 Cuma

DIŞ KUVVETLER

-İç kuvvetlerin oluşturduğu yer şekillerini aşındırır.
-Aşındırma, taşıma ve biriktirme faaliyetleri yapar.

RÜZGARLAR
-Kurak veya yarı kurak, cılız veya olmayan bitki örtüsünün bulunduğu yerlerde çok.
-Havalandırarak taşıma, çarptırarak aşındırma, biriktirme şekilleri yapar.
-Mekanik çözülmenin çok olduğu yerlerde olur.
-Mantarkaya
-Farklı sertlikteki kayaçların tabakalaşarak oluşturduğu şahitkaya
-U veya V şeklinde çöl çukurları (yardang)
-Çöllerideki hilal şeklinde kumul yığılması (barkan)
-Kum tepesi
-Lös (kısmen verimli toprak)

AKARSULAR
-Geçici sular: seyelan
-Kaynak ve ağızdan oluşur. Kaynaktan ağıza doğru yukarı, orta ve aşağı çığıra ayrılır.
-Akarsu havzasından beslenir
-Debi: Saniyede geçen su miktarı. Debi ne kadar çoksa taşıdığı parça da o kadar büyük. En yüksek debi Amazon'da
-Denge profili: Akarsu yatağı deniz seviyesine ulaşır. Hafif eğimli olur
-Düzenli rejimi olan akarsular ulaşım ve taşımacılık yönünden gelişmiştir (Ekvatoral ve Ilıman okyanus)
-Düzensiz rejim Muson, Savan ve Akdeniz ikliminde görülür
-Aşındırma şekilleri:Kırgıbayır,peribacası,devkazanı,peneplen,menderes,plato, vadi(çentik,kanyon,boğaz,yatık yamaçlı,geniş tabanlı)
-Biriktirme şekilleri:dağ içi ovası,dağ eteği ovası,birikinti konisi,taban seviyesi ovası,delta,taraça,ırmak adası

YER ALTI SULARI
-Karstik aşınım birikim şekilleri
-Yer altı suları bolsa ve saf kalın karstik arazi varsa bu şekiller olur
-Aşındırma:Uvala, dolin,kör vadi,düden,lapya,kanyon vadi,mağara,obruk,polye
-Biriktirme:traverten,dikit,sütun,sarkıt

BUZULLAR
-Kutup bölgeleri ve yüksek dağlarda olur. Enlem ve bakı etkisi
-Çeşitler:vadi buzulu,takke buzulu,sirk buzulu,iceberg,örtü buzulu,bankiz
-Aşındırma:moren,fiyort,sirk,buzul vadi,hörgüç kaya
-Biriktirme:moren seti,drumlin,sander düzlükleri

DALGA VE AKINTILAR
-Sürekli rüzgarlar,yoğunluk farkı,seviye farkı ve gelgit etkisiyle oluşur
-Gelgit B ve KB Avrupa kıyılarında ve Kanada koy ve körfezlerinde etkili. Gelgit yerinde delta yok,haliç kıyısı oluşur ve kirlenme olmaz.
-Haliçli kıyılar liman oluşumu için elverişli:Hamburg,Amsterdam,Londra
-Aşındırma:Falez,haliç
-Biriktirme:Saplı ada,koy seti,kıyı seti,tombolo,lagün,kıyı oku

KIYI TİPLERİ
-Enine:koy,körfez,doğal limanlar çok.Hinterland geniş.Ege kıyıları
-Boyuna:kıta sahanlığı dar.Karadeniz ve Akdeniz kıyıları
-Limanlı kıyı:Kıyı okları koy önlerini kapatır. Ukrayna kıyıları,Odesa ve Dinyeper limanları
-Dalmaçya tipi:Adriyatik
-Ria tipi:GB İrlanda,KB İspanya, İstanbul ve Çanakkale boğazları
-Haliçli kıyı
-Fiyort tipi:Norveç,İskoçya,İsveç,Kanada
-Skyer:Norveç,Finlandiya,Kuzey Şili
-Resif:Mercanlar yığılıp oluşturur. KD Avustralya
-Watt tipi:Gelgit etkisi. Hollanda

ÇÖZÜLME
Fiziksel:Çöller,yüksek dağlar,orta kuşak karalarının iç kısımları,kutba yakın alanlar
Kimyasal:Ekvatoral ve muson iklimleri

Heyelan:Özellikle kar erimelerinin bol olduğu ilkbaharda olur.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder