ONTOLOJİ

GERÇEK VAR OLAN:İnsan bilincinden bağımsız var olur.
SOYUT VAR OLAN:Tanrı,süpermen...
OLANAK OLARAK VAR OLAN:H2O, deniz kızı (somut veya soyut iki varlığın birleşmesiyle)

FELSEFE AÇISINDAN VARLIK
-Bütündür
-Somut,soyut,olanak olabilir
-Nihilist olarak da konu olabilir
-Statik veya dinamik olarak ele alınabilir
-İdea,madde,oluş olarak ele alabilir

BİLİNÇ AÇISINDAN VARLIK
-Parçalara böler.
-Nedensellik ilişkisiyle ele alır.
-Tartışmasız vardır

VARLIK VAR MI?


Nihilizm:Yok
   *Gorgias
   *Nietzche: Değer ve normlar insanı köleleştirir
   *Taoculuk:Tao görülmez, hissedilmez; sadece mistik yaşantıyla kavranır
Realizm:Duyusal olarak varlık var

VARLIK NİCELİĞİ


Monizm:Varlığın geist olduğunu düşünen Hegel.
Düalizm:Varlığın birbirine indirgenemeyen iki tözden meydana geldiğini savunan Descartes (ruh ve madde)
Plüralizm:Evrenin ana maddesinin ateş,hava,su,toprak olduğunu savunan Empedokles

VARLIK NİTELİĞİ


Varlık=Oluş
   *Herakleitos: Arkhe olan ateş dışındaki her madde sürekli oluş halinde. Her değişim logos (akıl) ile olur
   *Whitehead:Dünya sürekli yenilenir (yaratıcılık). Tanrı somutlaşma ilkesidir.
Varlık=İdea
   *Platon: Nesneler ve idealar dünyası var. Asıl varlık idea.
   *Aristoteles: İdealar nesne içindeki "öz"dür. Varlık için 4 neden--> maddi, biçimsel,fail (tetikleyen),final
   *Farabi: Zorunlu varlık Tanrı.
   *Hegel: Diyalektik idealizm. Varlık bilincine varınca tin olur ve kültür dünyasında kendini gerçekleştirir.
   *Berkeley: Varlık algılanmaktır. Algılayanla sınırlı ve öznel gerçeklik
Varlık=Madde
   *Demokritos:atom
   *Hobbes:Her şey cisimdir ve temel özelliği harekettir.Doğal nesne,insan eseri nesne ve sözleşmeye dayalı devlet,hukuk ve ahlak vb. nesneler var.
   *LaMettrie:İnsan makinedir.Hayvanın gelişmiş versiyonu.
   *Marx:Hegel'in diralektik idealizmini tersinden okur ve diyalektik materyalizm diye yutturur.
Varlık=Madde+Ruh
   *Descartes:Tanrı sonsuz töz,ruh ve madde sonlu töz.
Varlık=Monist
   Spinoza:Panteist. Varlık=evren
Varlık=Fenomen
   *Husserl:Görünen şey. Saf bilinç

ÇAĞDAŞ VARLIK FELSEFESİ


Yeni Ontoloji:Varlık bilgiden önce gelir. Deneysel temellere ve bilimsel bağdaştırmaya dayanmalı
   *Hartmann
Çağdaş Felsefe
   1-Engzistansiyalizm:Varoluş özden önce gelir.İnsan özgür.
   2-Analitik Felsefe
   3-Pragmatizm
   4-Post-Yapısalcılık (Yapı-Bozucu Felsefe):Göreceliği savunur.Akılcılığı eleştirir.
   5-Hermeneutik (Yorumlama) Felsefesi:Her okuma bir yorumdur.Her anlama da yorumdur. Tarihselciliği savunur.
   6-Post-Modern Felsefe:Kalıcı ve tek gerçek yok.Akıl ve bilimi eleştirir.Anti-rasyonel.

KOZMOS:KAOSTAN KURTULMUŞ EVREN
TÖZ:KENDİSİNDEN BAŞKA BİR ŞEYE İHTİYAÇ DUYMAYAN ŞEY